Krajobrazy wyspy

Krajobrazy naturalne i kulturowe na Bornholmie

Krajobraz Bornholmu jest efektem działalności człowieka w ciągu ostatnich 10.000 lat. Myśliwi epoki kamiennej polowali na dzikie bydło, łosie, renifery i dziki żerujące w pierwotnym lesie, który wówczas porastał całą wyspę. Chłopi z epoki kamiennej i epoki brązu wypalali lasy, aby przystosować ziemię pod uprawę roli i wypas zwierząt. W epoce żelaza zaskakująco duża część Bornholmu była wykorzystywana w celach rolniczych.

W okresie ostatnich 100 lat naturalne krajobrazy na terenach niezalesionych, intensywnie kurczyły się z powodu rozwoju i intensyfikacji rolnictwa. Również rozwój obszarów zabudowanych, wydobycie surowców naturalnych oraz nasadzenia lasów jodłowych przyczyniły się do redukcji naturalnych środowisk na wyspie. Przeważająca część Bornholmu jest obecnie wykorzystywana rolniczo. Ogromne pola jako "monokultury" nie pozostawiają miejsca dla naturalnej, pierwotnej przyrody. Pozwalają jednak na swobodną obserwację terenów kształtowanych w epoce lodowcowej.

Wybrzeże

Granica miedzy lądem i morzem kształtuje się w różnorodny sposób na całej długości 120 kilometrowego bornholmskiego wybrzeża. Wzdłuż wybrzeża północnego wyłania się bezpośrednio z morza i wznosi stromo w górę skała macierzysta. Pomimo, że wybrzeże północne oraz wschodnie ma postać szkierów, w pojedynczych miejscach, między niskie przybrzeżne skały, mogą się wciskać niewielkie piaszczyste plaże, nadmorskie łąki oraz porośnięte trzciną bagna.

Począwszy od Nexo oraz Snogebak spotyka się niskie podmokłe wybrzeże piaszczyste, które dalej na zachód w kierunku Dueodde przyjmuje postać, szerokiego na ponad kilometr, wybrzeża wydmowego, zbudowanego z przepięknego, drobnego lotnego piasku. Piaszczysta plaża rozciąga się w kierunku zachodnim. Zamiast szerokich wydm występuje tu piaszczysty klif, który jest stopniowo rozmywany przez morze i rozwiewany przez wiatr.

Doliny szczelinowe

Bardzo charakterystyczne w krajobrazie Bornholmu są porośnięte lasem, głębokie doliny rozpadlin. Występują one wszędzie tam, gdzie podłoże stanowi twarda skała macierzysta. Rozpadliny powstały w efekcie ogromnych napięć skorupy ziemskiej, a następnie wypełnione zostały skałą magmową, czyli diabazem. Materiał ten nie jest tak odporny jak otaczający go granit, dlatego z czasem uległ erozji w wyniku działania wody, lodu i wiatru. W ten sposób w rozpadlinach skalnych powstały strumienie, które mają swój początek w wyższych partiach wyspy, skąd płyną do morza. Głębokie doliny rozpadlin chronią zimą przed wiatrem, a latem zapewniają cień i chłód, tworząc doskonałe warunki do rozwoju fauny i flory. Strumienie cicho i leniwie szemrzą latem, za to zimą są imponujące!

Wrzosowiska

Do polowy XVIII wieku znaczna część Bornholmu była pokryta wrzosowiskami. Był to typowy krajobraz kulturowy - rezultat wypasania bydła w centralnej części wyspy. Nadal spotykane są pojedyncze fragmenty krajobrazu z wrzosowiskami, które udało się ochronić. Dzięki zabiegom pielęgnacyjnym można poczuć atmosferę dawnych czasów na otwartych terenach Hammerknuden, Raghammer i Arsdale Ret. W Paradisbakkerne i centralnej części Rutsker Hojlyng próbuje się zachować dla przyszłych pokoleń, resztki pierwotnych dzikich wrzosowisk. Dużą rzadkością są wrzosowiska Balkalyngen - jedyne w Danii wrzosowiska położone na piaskowcu.

Lasy

Bornholm jest najbardziej zalesionym województwem w Danii. Ponad 20% wyspy pokryte jest lasem. Almindingen, wraz z przyległymi plantacjami leśnymi, jest trzecim co do wielkości kompleksem leśnym w Danii. Położony na skale macierzystej góruje nad otoczeniem. Znaczna cześć bornholmskich lasów została posadzona na miejscu dawnych wrzosowisk. Jednak są miejsca na wyspie wzdłuż wybrzeży i licznych strumieni, gdzie zachowały się fragmenty pierwotnego lasu z domieszką charakterystycznego dla Bornholmu grabu i czereśni. Ponadto jest tu mnóstwo małych lasków i lasów galeriowych wzdłuż potoków i strumieni.

Bagna i jeziora

Hammersoen jest właściwie jedynym dużym jeziorem na Bornholmie i jednocześnie jedynym jeziorem w Danii o charakterze górskim. Natomiast bardzo liczne na wyspie są bagna i małe płytkie jeziorka, w które obfitują zarówno obszary otwarte jak i zalesione. W wielu miejscach na bagnach wydobywano torf w czasie drugiej wojny światowej, czego pozostałością są małe, niezarośnięte jeziorka. Jeziora, sadzawki i bagna są siedliskiem różnorodnych, często rzadkich organizmów. Niezapomnianym wrażeniem jest możliwość obserwacji tańca godowego żurawi czy koncert rzekotek w księżycową wiosenną noc.

Wykopy i kamieniołomy

Podłoże Bornholmu zawiera interesujące i bardzo zróżnicowane złoża geologiczne, które stanowią podstawę lokalnego przemysłu wydobywczego. Jest tu wydobywany granit na pomniki, elementy do budowy dróg, budowli wodnych oraz tłuczeń. Wapień i piaskowiec były wykorzystywane przy budowie domów oraz do produkcji cementu już w średniowieczu.W wielu miejscach na wyspie produkuje się materiały budowlane na bazie żwiru i gliny. Natomiast węgiel drzewny był wykorzystywany jako opał w czasie obu wojen światowych.

Wśród wielu specjalnych surowców przemysłowych występuje tu skaleń, wykorzystywany przy produkcji szkła, kaolin stosowany do wyrobu porcelany, a także fosforyty do nawozów sztucznych oraz ałun potrzebny przy garbowaniu skór. W podłożu Bornholmu znaleziono także miedź, ale jej złoża nie były dotychczas wykorzystywane. Rozsiane po wyspie liczne wyrobiska surowców przemysłowych oraz kamieniołomy tworzą specyficzny "krajobraz kulturowy". Wiele spośród tych zagłębień jest wypełnionych wodą lub zarośniętych roślinnością. Inne ukazują złoża z różnych okresów geologicznych i stwarzają przez to możliwość poznania historii geologicznej wyspy.

Strona rekomendowana
przez VisitDenmark

www.visitdenmark.com
Firma należy do zrzeszenia
Destination Bornholm

www.bornholm.info

Copyright © 2012. Design by: Modos.pl. All Rights reserved. Valid: XHTML